Positief aan het deelnemen aan conferenties is dat het je vermogen om verbaasd te kunnen zijn verhoogt, dat je met nieuwe onderwerpen wordt geconfronteerd en er nieuwe mensen ontmoet. Het evenement Media Fast Forward” (Engels), dat op 14 december 2018 werd georganiseerd door de VRT (de Belgische Nederlandstalige publieke radio en televisie) is een opvallende melting pot van het beste dat er te vinden is op het vlak van innovatie en onderzoek in de mediasector.
Naast de vele conferenties die parallel van 10 tot 16.30 uur werden georganiseerd, vonden er ook innovatieve productdemonstraties van enkele tientallen startups plaats in de grote zaal van BOZAR, het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel, dat bekend staat als gastheer van de finale van de Koningin Elisabethwedstrijd. Er werden in de verschillende zones van Bozar parallel zeven reeksen van conferenties georganiseerd.
Mijn interesse in kunstmatige intelligentie bracht me eerst naar de sessie over journalistiek en algoritmen (getiteld “News and Algorithms”), waaraan Ike Picone (Vrije Universiteit Brussel), Maarteen Schenk (Trendolizer), Philippe Petitpont (Newsbridge) en Judith Möller (Universiteit van Amsterdam) deelnamen.
De verspreidingsmechanismen van nepnieuws
Ike Picone behandeld het onderwerp van newnieuws door de mechanismen waarmee het wordt verspreid te analyseren. Hij stelde een mechanisme in 3-stappen voor dat ik hieronder op mijn eigen manier samenvat:
- Zoek aandacht via mechanismen die de dopamineproductie bevorderen
Ik vond de toelichting bij fysiologische reacties heel aantrekkelijk. Wat Ike Picone hier zegt is dat je op emoties moet inspelen om afscheiding van dopamine uit te lokken, anders wordt de menselijke geest niet genoeg gestimuleerd om een reactie uit te lokken die de verspreiding van nepnieuws bevordert. - Verspreiding van nepnieuws
Twee soorten nepnieuws concurreren hier met elkaar: nepnieuws dat politiek gemotiveerd is en nepnieuws dat om commerciële redenen wordt geproduceerd. - De laatste stap is vanzelfsprekend het voeden van de spanningen door te drukken op de plaats waar de emoties het sterkst zijn (wat Ike Picone de “hot button” noemde) en zich te richten op een gemeenschap (online) om de controverse levend te houden en te verspreiden.
Als er nepnieuws bestaat sinds het woord voor het eerst verscheen, is het probleem waarschijnlijk nog nooit zo groot geweest als in de afgelopen 18-24 maanden. Het laatste Reuters Digital Report heeft het uitgebreid over dit fenomeen dat politici van alle kanten nu proberen te reguleren (wat zowel zielig als ironisch is omdat de onwetendheid van de politieke klasse over de technologische aspecten die ten grondslag liggen aan fake news wordt versterkt door haar interesse om deze te gebruiken voor zuiver politieke agenda’s).
Blootstelling aan nepnieuws per land (bron: Reuters Digital Report 2018)
Aanbevelingsalgoritmen, filterbubbels en diversiteit
Een presentatie van Judith Möller (Universiteit van Amsterdam) bracht ons opnieuw naar het onderwerp van filterbubbels en de plaats van algoritmische aanbevelingen in die context. Ik vond het bijzonder opvallend dat het begrip ‘diversiteit’ centraal stond in het debat en dat verschillende vormen van diversiteit moesten worden beoordeeld. Hoewel ik in een later artikel alleszins op dit boeiende onderwerp (Engels) zal terugkomen, kan ik het plezier niet laten om conclusies te trekken die volledig in de lijn liggen van mijn eigen werk en ontdekkingen over dit onderwerp:
- algoritmen leveren uiteindelijk meer diversiteit op dan menselijke redactionele keuzes
- filterzeepbellen weerspiegelen onze eigen vooroordelen en de systemen die ze produceren zijn daar het resultaat van (wat naast ethische kwesties natuurlijk het probleem van algoritmisch beheer oproept)
Zoals ik een paar maanden geleden schreef, zijn algoritmen niet noodzakelijkerwijs de oorzaak van echokamers. Het zijn vooral interfaceontwerpers, ontwerpers, journalisten zelf die bewust moeten worden gemaakt van dit thema om tot een grotere diversiteit te komen.
Kunstmatige intelligentie als instrument ten dienste van journalisten
Philippe Petitpont (Newsbridge) presenteerde een innovatieve manier om meer betekenis te geven aan de “rushs” van journalisten. De verschillende analyses die kunnen worden uitgevoerd op de video’s vergemakkelijken zo het journalistieke werk. inzichten kunnen bijvoorbeeld op basis van gezichtsherkenning worden geproduceerd. Het voorbeeld van de gezichtsherkenning van mensen rond Jean-Luc Mélenchon in een demonstratie leek mij bijzonder relevant en interessant in een journalistieke context.
Trenddetectie op het internet helpt bij het identificeren van nepnieuws
Als afsluiting van deze sessie was het Maarten Schenk (Trendolizer, Engels), die terugkeerde naar zijn ervaring in het detecteren van “trendy” onderwerpen op het internet. Het concept van Trendolizer bestaat er inderdaad in om onderwerpen op te sporen die plots opduiken, waardoor Maarten zich indirect ging interesseren voor fake news, waarvan de propagatiecyclus nauw aansluit bij die van het meer traditionele “breaking news”.
Met voorbeelden, het ene al stichtender dan het andere, demonstreerde Maarten aan het publiek al zijn kennis over het opsporen van newnieuws. Zijn verhaal werd versterkt door een kruisverhoor door de BBC: enerzijds Christopher Blair, koning van het nepnieuws (“Godfather of Fake News” zoals de BBC hem noemde) en anderzijds Maarten, koning van de “Fact Checkers”. Mis zeker de podcast van de BBC (Engels) daarover niet.
Ik nodig u van harte uit om de website van Maarten te bezoeken om een idee te krijgen van zijn werk en zo van nabij te ontdekken wat de essentie van nepnieuws is.
Afbeelding: shutterstock
Posted in Marketing.
