De organisatie van een focusgroep op afstand was nog nooit zo gemakkelijk als sinds de Covid-crisis. Iedereen is nu gewend aan het gebruik van videoconferentiesoftware. Toch zijn er heel wat valkuilen. Sinds de Covid-crisis hielden wij online focusgroepen met niet minder dan 500 mensen en werden we geconfronteerd met 5 weerkerende problemen die wij in dit artikel in detail beschrijven.
Online focusgroep: het juiste aantal deelnemers
Als u besluit een online focusgroep te organiseren, moet u deelnemers werven. De vergelijking met een klassieke focusgroep (face-to-face) houdt hier op. De online modus brengt een aantal moeilijkheden met zich mee:
- aandacht is online moeilijker te bewaren dan bij persoonlijk contact
- meer ingewikkelde interacties tussen deelnemers
Op basis van enkele tientallen focusgroepen die in 2020 en 2021 werden uitgevoerd, raden we u aan om niet meer dan 6 personen uit te nodigen en het gesprek tot 2 uur te beperken. In die omstandigheden behaalden wij de beste resultaten.
Tip: nodig niet meer dan 6 deelnemers uit voor een online focusgroep.
Duur van de focusgroep en mate van aandacht
Een online focusgroep heeft niet dezelfde beperkingen als een face-to-face focusgroep. We merkten dat het moeilijker was om de aandacht van de deelnemers vast te houden in een online focusgroep.
Wij bereikten goede resultaten bereikt door individuele communicatie af te wisselen met kortere discussieperiodes. Een duur van 2 uur leek perfect.
Tip: bereid een agenda voor uw online focusgroep voor en voorzie 2 of 3 groepsoefeningen rond een document (Excelbestand, mindmap) dat u samen invult. Beperk uw online focusgroep tot maximaal 2 uur.
Kwaliteit van de verbinding
De kwaliteit van de verbinding is een zeer belangrijk punt dat uw focusgroep kan ruïneren. Het is daarom raadzaam om vooraf enkele tests te doen en duidelijke instructies aan de deelnemers te geven.
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen die u kunt nemen, hebt u geen vat op verbindingsproblemen van de kant van deelnemers aan de focusgroep. Onze ervaring leert dat er zich gemiddeld bij 1 tot 2 op de 10 deelnemers problemen voordoen.
Tip: Maak een technische fiche in pdf-formaat en stuur die vóór de focusgroep naar de deelnemers. Op die manier minimaliseert u het optreden van problemen.
Opnamekwaliteit
Alle platforms (Zoom, Teams, …) bieden nu de mogelijkheid om online vergaderingen op te nemen. Dit kan natuurlijk ook worden toegepast op online discussiegroepen.
Het is echter belangrijk dat u van tevoren weet wat u met de opnames wilt doen. Als u die wilt bewerken om de resultaten aan de klant te presenteren, is een goede kwaliteit belangrijk. In dat geval voldoen de traditionele oplossingen niet, omdat de maximale resolutie de door de bandbreedte toegestane resolutie is. Voor opnames van de beste kwaliteit kunt u terecht bij Zencastr of Riverside (Engelse site).
Tip: als u de opnames van uw online focusgroep achteraf wilt hergebruiken, kies dan voor een videoconferentie-oplossing die lokale opnames toelaat (Zencastr, Riverside).
Vooringenomenheid bij werving
De steekproefstrategie is een belangrijk aspect bij het houden van een focusgroep. Wanneer het om een focusgroep op afstand gaat, komt daar nog een vooroordeel bij: dat van de technologie.
Voor toegang tot de online-focusgroep is een toestel met internetverbinding en webcam vereist. Bepaalde sociaal-demografische groepen zijn minder goed vertegenwoordigd onder de bezitters van smartphones, tablets of computers. Bovendien zijn er in sommige regio’s nog “witte zones” die problemen kunnen opleveren wanneer respondenten zich in deze gebieden bevinden.
Zo voerden wij een project uit over de digitale kloof, die nog groter is geworden door de Covid-crisis. Voor een dergelijk onderwerp vormt het gebruik van online-focusgroepen een methodologische vooringenomenheid die het onmogelijk maakt de doelstellingen van het onderzoek te behalen.
Tip: Alvorens een focusgroep op afstand te houden, dient u zich af te vragen welke vooringenomenheid er kan zijn met betrekking tot de representativiteit van de deelnemers.
Conclusie
Hoewel de techniek intussen is gedemocratiseerd en de praktijk van videoconferenties wijdverbreid is in alle sectoren van de bevolking, mogen de verschillende valkuilen van online-focusgroepen niet over het hoofd worden gezien.
In sommige gevallen is een focusgroep niet altijd de beste optie, zeker niet op afstand. Als uw project verkennend van aard is, is het beter om te kiezen voor individuele interviews. Die zijn gemakkelijker te organiseren en laten meer flexibiliteit toe. Als u nieuw hierin bent, oefen dan eerst met individuele gesprekken.
Posted in Marketing.
