5 augustus 2019 2087 woorden, 9 min. gelezen Laatste update : 18 maart 2021

Hoe voert u een gratis marktonderzoek uit?

Door Pierre-Nicolas Schwab Gepromoveerd in marketing, directeur van IntoTheMinds
Om een marktonderzoek gratis uit te voeren, moet u zich zeker niet beperken tot een online enquête. Combineer verschillende marktonderzoekstechnieken in deze volgorde: Voer een literatuurstudie (deskresearch) uit om een eerste zicht te krijgen op de marktdynamiek. Maak gebruik van […]

Om een marktonderzoek gratis uit te voeren, moet u zich zeker niet beperken tot een online enquête. Combineer verschillende marktonderzoekstechnieken in deze volgorde:

  1. Voer een literatuurstudie (deskresearch) uit om een eerste zicht te krijgen op de marktdynamiek. Maak gebruik van gratis bronnen zoals professionele rapporten en wetenschappelijke publicaties.
  2. Voltooi de PESTEL-analyse voltooien. Gebruik de informatie uit de literatuurstudie en vul deze aan met officiële statistieken, die eveneens gratis zijn.
  3. Voer uw concurrentiestudie uit: stel een 1ste lijst van concurrenten en criteria op om te benchmarken, vul deze lijst aan door een beurs te bezoeken en een oefening in mystery shopping te doen (ook geldig in B2B).
  4. Start een kwalitatieve fase: kies voor kwalitatieve interviews of focusgroepen, afhankelijk van de context van uw marktonderzoek. Analyseer de behoeften van uw toekomstige klanten. Presenteer hen een prototype van uw product/dienst en verzamel hun indrukken, factoren van tevredenheid en ontevredenheid, hun behoeften. Formuleer de hypothesen die u wilt verifiëren en waarvan het succes of falen van uw project afhangt.
  5. Stel een kwantitatieve vragenlijst op van 20 vragen of maximaal 10 minuten. Formuleer de vragen op basis van de belangrijkste aannames die statistisch gevalideerd moeten worden met betrekking tot uw financiële en bedrijfsplannen. Test deze vragenlijst op een kleine steekproef van mensen om er zeker van te zijn dat hij goed geschreven is, niet verwarrend en niet te lang.
  6. Voer een online enquête uit: codeer uw vragenlijst in een gratis tool (Surveymonkey, Google Forms, …) en verspreid uw vragenlijst. Zorg ervoor dat u variabelen heeft aan de hand waarvan u kunt controleren of de respondenten zich in uw marketingsegment bevinden.
  7. Analyseer de antwoorden, extrapoleer de resultaten en trek uw conclusies. Neem de resultaten op in uw financieel plan en businessplan.

In de rest van dit artikel gaan we dieper in op elk van de stappen en voegen we koppelingen toe naar bronnen waarmee u dieper in kunt gaan op elke stap van de uitvoering van een gratis marktonderzoek. We hebben ons gebaseerd op onze 7-stappenmethode en hebben deze aangepast om alleen de technieken te behouden die bijdragen aan een vrije marktstudie.

Stap 1: Literatuurstudie

De literatuurstudie gebeurt tegenwoordig via het internet (klik hier voor een volledig artikel over de literatuurstudie). Ze vormt daarom de basis van een goed gratis marktonderzoek. Aan de hand van documenten zoals professionele rapporten, bestaande studies en wetenschappelijke publicaties krijgt u al een goed beeld van de dynamiek van een markt, de verwachtingen van de consument en de verschillen per land. Vergeet niet dat hoewel heel wat bronnen gratis zijn, de meest volledige en recente bronnen betalend kunnen zijn en daarom moeten dus worden vermeden om uw marktonderzoek gratis te houden.

recherche documentaire avec google scholar

Resultaten van een zoekopdracht op Google Scholar. De gratis toegankelijke bronnen zijn geel gemarkeerd [/caption].

Wanhoop niet. Sommige publicaties, vooral wetenschappelijke, zijn soms gratis omdat sommige tijdschriften of auteurs tegenwoordig besluiten om het “CC”-zegel (Creative Commons) op hun werk aan te brengen. Om uw kansen op het vinden van de informatie waarin u geïnteresseerd bent te optimaliseren, gebruikt u Google Scholar (Engelse site) en voert u zoektermen in het Engels in. Bij opzoekingen als “consumer behaviour supermarket” (152000 resultaten) merkt u dat sommige publicaties gratis beschikbaar zijn omdat de auteurs ervoor gekozen hebben om hun werk gratis beschikbaar te stellen op hun Academia-pagina (Engelse site). Bezoek dus ook deze site om de documenten met betrekking tot uw marktonderzoek te raadplegen.

Stap 2: PESTEL-analyse

De PESTEL-analyse bestaat uit de analyse van factoren die uw markt beïnvloeden zonder dat u er vat op hebt: Politiek, Economisch, Sociologisch, Technologisch, Ecologisch, Legaal. De gegevens waarmee u deze 6 factoren kunt evalueren, vindt u zowel in uw literatuurstudie als in officiële statistieken en publicaties. De nationale bureaus voor de statistiek (INSEE in Frankrijk (Franse site) , STATBEL in België, Portal des statistiques in Luxemburg (Franse site), Centraal Bureau voor de Statistiek in Nederland) staan vol met interessante rapporten over verschillende sectoren. Overweeg ook om de websites te raadplegen van officiële instanties die zich op één enkele sector richten (ANSES in Frankrijk voor de voedingssector (Franse site) , WPU voor de postsector (Engelse site), …), evenals die van handelsfederaties en kamers van koophandel.
Om meer te weten te komen over de PESTEL-studie, lees dit artikel of deze online cursus.

Hoe voert u een gratis marktonderzoek uit, de markt observeren

Stap 3: Concurrentieonderzoek

Via het concurrentieonderzoek ontdekt u tegen wie u moet opboksen en wat uw slaagkansen zijn. Uw doel is drieledig:

  • een lijst van uw toekomstige concurrenten opstellen
  • een lijst van vergelijkingscriteria op te stellen
  • de vakjes invullen, d.w.z. de gekozen criteria voor elk van de concurrenten evalueren.

Hier zijn enkele tips van professionals om uw concurrentieonderzoek gratis uit te voeren. Hoewel er informatie online beschikbaar is, zal de informatie die u werkelijk interesseert niet beschikbaar zijn. U moet slim en volhardend te werk gaan om er toegang toe te krijgen. Wij raden u aan een of meer beurzen te bezoeken (op sommige daarvan is de toegang voor bezoekers gratis) om zicht op de concurrentie te krijgen. Vergeet niet dat sommige beurzen, op basis van het aantal verzamelde exposanten, een representatief voorbeeld van de concurrentie geven (bijvoorbeeld: SIAL in de voedingssector). U kunt zich voordoen als een potentiële klant en een mystery shopping uitvoeren bij uw concurrenten en zo “de lege plekken invullen” van uw competitieve benchmark.
Mystery shopping beperkt zich natuurlijk niet tot het bezoeken van een beurs: e-mail, telefoon, alle benaderingen zijn mogelijk zolang uw “cover” geloofwaardig blijft.

Stap 4: Kwalitatieve fase

Dit is een van de meest cruciale fasen van uw marktonderzoek: de kwalitatieve fase. Toch wordt ze vaak over het hoofd gezien, omdat een marktonderzoek vaak ten onrechte beperkt blijft tot een online onderzoek. Maar hoe voert u een enquête uit (online of offline) zonder te weten welke vragen u moet stellen? Het doel van de kwalitatieve fase is precies om de belangrijkste punten, bevredigende of niet bevredigend, van uw toekomstige klanten na te gaan en hypotheses te ontwikkelen.

Hoewel er veel kwalitatieve technieken bestaan, kunnen er 2 eenvoudig zonder kosten worden uitgevoerd: kwalitatieve interviews en focusgroepen. Om te bepalen welke techniek het meest geschikt is voor uw project, verwijs ik naar dit artikel.
In de gratis versie van het kwalitatieve onderzoek moet u overtuigend zijn om respondenten te overtuigen om een beetje van hun tijd hieraan te besteden en u te helpen. Professionele marktonderzoeksinstituten zijn gewend om respondenten te belonen, wat hun aanwerving aanzienlijk vergemakkelijkt. Die luxe hebt u niet.
Hier zijn enkele tips en fouten die u moet vermijden:

  • Leg uw aanpak en de toegevoegde waarde van de bijdrage van uw gesprekspartner uit (onderstreep het).
  • Wees flexibel. Kiest u voor individuele gesprekken, bezoek dan de respondent (thuis, op kantoor) op de momenten dat het voor hem of haar past.
  • Als u een gespreksgroep organiseert, denk dan na over het creëren van een vriendelijke sfeer om uw gasten te ontvangen.
  • Zorg ervoor dat u geen mensen uit uw vriendenkring “rekruteert” (gevaar voor partijdigheid) en zorg ervoor dat de mensen die u rekruteert tot uw doelgroep behoren.

Hoe voert u een gratis marktonderzoek uit

Stap 5: Voorbereiding van de kwantitatieve vragenlijst

Aan het einde van de kwalitatieve fase moet u in staat zijn de belangrijkste punten te identificeren die bepalend zijn voor het succes of falen van uw project. Hier zijn enkele voorbeelden van hypotheses die u zou kunnen maken:

  • Hypothese over de behoeften van de klant: x% van de Franse bevolking is ontevreden over…
  • Correlatiehypothese: consumenten van biologische producten hebben meer kans om geïnteresseerd te zijn in mijn product/dienstverlening
  • Hypothese over de omvang van de markt: x% van de bedrijven in mijn doelgroep toont interesse in mijn product/dienstverlening
  • Prijshypothese: respondenten verklaren zich bereid om €x voor mijn product/dienst te betalen

Deze hypotheses vormen de basis voor het schrijven van uw kwantitatieve vragenlijst.
De vragenlijst kan in grote lijnen worden opgesplitst in 2 afzonderlijke delen:

  • Controlevariabelen: u moet eerst informatie verzamelen over de respondent om er zeker van te zijn dat deze zich in het doelgebied bevindt en vervolgens de resultaten kunnen analyseren op basis van deze controlevariabelen (geslacht, leeftijd, activiteitensector, enz.). Vraag alleen naar de informatie die strikt noodzakelijk is.
  • Vragen: ze komen voort uit de hypotheses die zijn gemaakt.

Ons advies voor een geslaagde kwantitatieve vragenlijst:

  • Niet meer dan 20 vragen: de vragenlijst moet in maximaal 10 minuten kunnen worden ingevuld.
  • Stel de belangrijkste vragen aan het begin van de vragenlijst zodat u het fenomeen van vermoeidheid tegengaat, namelijk de neiging voor de respondent om eender wat in te vullen omdat hij/zij van de vragenlijst af wil zijn.
  • Herhaal de belangrijkste vraag: als een hypothese bijzonder belangrijk is om te verifiëren, formuleer dan twee gelijkaardige vragen die u aan het begin en het einde van de vragenlijst plaatst om de consistentie van de antwoorden te verzekeren.
  • Test uw vragenlijst: vraag vrienden om de vragenlijst die voor u ligt te beantwoorden. Neem hun reacties (inclusief gezichtsuitdrukkingen) in acht om eventuele misverstanden of mogelijke problemen op te sporen. Vraag hen aan het einde van de oefening welke problemen ze ondervonden.

Hoe voert u een gratis marktonderzoek uit, de vraag kwantificeren

Stap 6: Maak een online-enquête aan en verspreid deze

Zodra uw kwantitatieve vragenlijst is afgerond, moet deze worden verspreid. Het is natuurlijk mogelijk om papieren exemplaren te verspreiden (in sommige gevallen is dit misschien de enige mogelijke aanpak), maar het moet worden toegegeven dat online veldwerk tegenwoordig de snelste en goedkoopste techniek is geworden. In uw geval moet u slim zijn om niets uit te geven.

Creëer een online enquête via een gratis tool

Er zijn veel tools beschikbaar om een gratis online enquête te maken. Sommige mensen gebruiken Google Forms, andere SurveyMonkey of GetFeedback. De keuze is eindeloos. Wat ons betreft, zouden we geneigd zijn te kiezen voor SurveyMonkey.

Verspreid uw enquête

Dit is het moeilijkst deel bij gebrek aan een budget. Als u zich geen kosten kunt veroorloven, zult u al uw energie moeten steken in het verspreiden van uw vragenlijst. Hoewel sociale media natuurlijk een gemakkelijke toegang tot de buitenwereld bieden, zijn er vele andere manieren om antwoorden te verzamelen. Vergeet niet uw netwerk te activeren zodat het uw vragenlijst op grote schaal per e-mail verspreidt. Misschien kent u een “influencer”, een sterk geconnecteerde persoon in uw netwerk die de distributie van uw online enquête kan stimuleren?
Maar verwacht geen wonderen. Als er geen financiële stimulans is, blijft de respons schaars en zal het u tijd kosten om uw quota te halen. Dit is het minst beheersbare deel van het marktonderzoek. Laat u niet ontmoedigen en blijf dagelijks opvolgen om uw netwerk te activeren en te motiveren.

Hier zijn enkele aandachtspunten voor uw online onderzoek

  • Bepaal welke responsquota moeten worden verkregen op basis van controlevariabelen en laat de online-enquête doorgaan tot u een voldoende aantal antwoorden hebt behaald. Vergeet niet dat het riskant is om resultaten van minder dan 100 personen te extrapoleren.
  • Onthoud alleen de antwoorden van de respondenten die in uw doelgroep zitten en zorg ervoor dat u ten minste 100 gekwalificeerde antwoorden hebt.

Stap 7: Analyse van de resultaten en extrapolatie

Op voorwaarde dat u voldoende reacties op uw online enquête heeft ontvangen, kunt u deze extrapoleren (in de econometrie heet dit “een statistische gevolgtrekking maken”).
Zonder verder in te willen gaan op wiskundige beschouwingen in het kader van dit artikel, stellen wij echter voor dat u goed let op de verdeling van de verkregen antwoorden en de standaardafwijkingen. Een kleine steekproefgrootte (bv. 100 gekwalificeerde reacties) maakt extrapolatie alleen mogelijk als de standaardafwijking van de reacties gering is, d.w.z. als het gehele monster in grote lijnen dezelfde mening is toegedaan.
De overgang van marktonderzoek naar het businessplan gebeurt via het financiële plan.
Sterk vereenvoudigd, kunnen we zeggen dat u het volgende nodig heeft om uw financieel plan te realiseren:

  • een potentieel aantal klanten in een bepaald gebied (op basis van extrapolatie)
  • een gemiddelde prijs per aankoop
  • een aankoopfrequentie

Door deze drie variabelen te vermenigvuldigen kunt u het maximale marktpotentieel over een bepaalde periode beoordelen. Vervolgens wordt een veiligheidsmarge (bv. 50%) toegepast om een realistisch scenario te verkrijgen. Wetende dat de start van een activiteit altijd progressief is, is het niet nutteloos om dit scenario over 3 tot 5 jaar af te stemmen om realistische verkoopcijfers te verkrijgen.

Conclusie

Het uitvoeren van marktonderzoek is op zich al een moeilijke oefening. Het is een complex, iteratief proces en zeker geen exacte wetenschap. De marktomstandigheden (PESTEL) kunnen soms leiden tot plotselinge veranderingen die in tegenstelling zijn met de beste analyses. Een gratis marktonderzoek is daarom een uitdaging die veel energie, werk en toewijding vergt. Wees niet ontmoedigd en als u vragen heeft, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.

Afbeelding: shutterstock



Posted in Marketing.

Plaats uw mening

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *