Covid-19: impact op de markt van IT-consultancy en vooruitzichten

De Covid-19-crisis heeft een enorme impact gehad op de IT-markt. Sommige delen van de sector hebben daarvan kunnen profiteren (denk bijvoorbeeld aan alles wat met telewerk te maken heeft), maar andere delen hebben enorm geleden. Dit is het geval bij IT-consultancy. Volgens een Whoz-studie die in juni 2020 werd gepubliceerd, werd 13% van de projecten geannuleerd en 21% “on hold” gezet. Jean-Philippe Couturier, CEO van Whoz, komt in deze podcast terug op de resultaten van deze studie en geeft ons zijn visie op de markt van IT-consultancy in de komende maanden en voor het jaar 2021.

Stand van zaken op de markt van IT-consultancy in september 2020

Jean-Philippe Couturier heeft het over een markt die empirischer is dan gebruikelijk, wat leidt tot een fellere strijd tussen adviesbureaus (ESN en SSII) om hun consultants te plaatsen. De markt van de IT-consultancy volgt de algemene groei met factor 2 of 3, maar met een vertraging van zes maanden (vooral vanwege structurele redenen zoals projecten met een vaste prijs). Zes maanden na het begin van de crisis (maart 2020 – september 2020) bevinden we ons logischerwijs op de bodem van de golf. Gelukkig ziet de toekomst er iets rooskleuriger uit, om redenen die Jean-Philippe in deze podcast heel duidelijk uitlegt.

Vooruitzichten voor de markt van IT-consultancy in 2020 en 2021

De crisis heeft vooral IT-freelancers getroffen. Zijn kregen als eerste te maken met een daling van 23% in de aankoop van intellectuele diensten. Maar Jean-Philippe Couturier gelooft dat de freelancers de eerste zullen zijn die profiteren van een herstel, waarvan hij hoopt dat het begint in juni 2021.

Het herstel van september 2020 is nog altijd erg bescheiden (zie ook de voorspellingen die we in mei 2020 deden en die nu worden bevestigd). Maar de signalen zijn weliswaar minder negatief dan verwacht. De omvang van de recessie is naar beneden bijgesteld en een vaccin is binnen 6 tot 9 maanden mogelijk. Jean-Philippe Couturier gelooft ook in een spectaculaire heropleving van de consumptie (een “consumentenboulimie”) zodra er een vaccin op de markt is. De hoeveelheid spaargeld is historisch hoog, met 1059 miljard euro op de rekeningen van de Fransen (bron: Banque de France, Franse site). Het gebruik van deze besparingen om te consumeren zal mechanisch leiden tot een sterk herstel (momenteel geschat op 7,4% voor 2021). De digitaliseringsprojecten van bedrijven zullen positief worden beïnvloed. Want als de crisis ons één ding heeft geleerd, dan is het wel dat we in een wereld leven die meer digitaal zal zijn. De digitalisering van bedrijven is daarom een noodzakelijke stap. Ik sprak hier over een “massa-uitsterving van 1.0 bedrijven”. Deze voorspelling geldt voor alle bedrijven die nog niet digitaal werken. De pool van uit te voeren IT-projecten is dan ook aanzienlijk.

Er zijn minder projecten op de lange termijn en meer projecten in Agile-modus, met nieuwe concurrentie van freelance-platforms die het in 2021 goed zouden moeten doen wanneer de economie zich herstelt.

Jean-Philippe Couturier, CEO Whoz

Sectoren die lijden en die IT-advies nodig hebben

Sectoren als toerisme, automobiel, luchtvaart, transport, non-food detailhandel (zie onze analyse hier) hebben zwaar geleden onder de crisis. Sommige ervan (luchtvaart, automobielindustrie) waren grote consumenten van IT-consultancy en hebben hun budget drastisch verlaagd. Er is ook een eenzijdige heroriëntatie van de IT-consultancycontracten. Zo heeft ING de werktijden sterk teruggebracht (van 5 naar 4,5 dagen/week) en zijn de tarieven met 20% verlaagd.

Toch merkt Jean-Philippe Couturier op dat op het hoogtepunt van de crisis ook klanten en IT-consultants de handen ineen hebben geslagen. Zo zijn de betalingstermijnen voor freelancers door sommige grote bedrijven verkort om de al aanwezige financiële problemen niet nog verder te verergeren.

De overgang naar telewerk (dat riskeert nog enkele maanden te blijven duren alvorens het definitief door bedrijven wordt overgenomen) creëert een vraag naar expertise in vooral cybersecurity. Laten we ook niet vergeten dat de nieuwe manieren van werken gepaard gaan met een herziening van de bedrijfsprocessen en nieuwe eisen op het gebied van opslag en verwerking op afstand (zie ook ons artikel over de impact van corona op de media).

IT-consultancy aan de vooravond van een bedrijfsmodelverandering?

De Covid-crisis heeft de IT-consultingmarkt in een stroomversnelling gebracht. Nooit eerder waren er zoveel IT-consultants die zich in een periode tussen contracten bevonden, evenals freelancers zonder opdrachten. IT-adviesopdrachten zijn korter geworden, de concurrentie is heviger geworden, de prijzen zijn strakker geworden. Bovendien is de mogelijkheid van telewerken toegevoegd. Waar klanten voor de crisis een aanwezigheid ter plaatse eisten, is telewerken nu de norm. Dit heeft geleid tot de facto meer concurrentie. De geografische reikwijdte van de concurrentie is groter geworden, omdat er geen behoefte meer is aan een lokale vestiging om een IT-consultant te kunnen aanbieden. Dit zet natuurlijk de prijzen onder druk, maar ook de facturatie. Waar facturering per blok van één dag de regel was (“op basis van tijd en materiaal”), is het nu mogelijk om de facturering van IT-diensten op te splitsen:

We gaan in de richting van ¼ dagen, halve dagen, dus ergens is het een manier om het personeel te spreiden. Deze [IT-dienstverlenende] bedrijven zijn volgens mij grote spelers in de digitale transformatie van hun klanten, maar ze hebben moeite om zichzelf te transformeren.

Met consultants die op afstand werken en waarschijnlijk meerdere klanten op een dag bedienen, hoe zou het dan nog mogelijk zijn om dagtarieven te berekenen? Timesheeting, dat nog altijd gebaseerd is op vertrouwen, zou wel eens een voorbijgestreefde praktijk kunnen worden als er controle-instrumenten worden opgelegd. We zijn getuige van het begin van de flexibilisering van het advieswerk, dat op lange termijn ook kan worden “geüberiseerd”.

De IT-jobmarkt: hoe blijf je in de race?

Onzekerheid en druk worden dus steeds meer gevoeld in de IT-markt. Door de crisis zullen uit te voeren projecten met meer inzicht achteraf worden gekozen, waarbij de kosten van de uitvoering onder de loep worden genomen. Hyper-specialisten zullen in trek blijven, net zoals generalisten die vele gebieden beheersen.

Er zal altijd behoefte zijn aan specialisten en generalisten… Ik denk dat er behoefte is aan zogenaamde horizontale en verticale vaardigheden. We zullen generalisten hebben die veel van alles aankunnen en we zullen specialisten hebben die hyperspecialisten zijn, die veel weten…van iets specifieks. Ik denk dat we, om specialisten te laten werken, generalisten nodig hebben. […]

Om in de race te blijven, zal het nodig zijn om voortdurend bij te scholen, te leren en te oefenen met nieuwe technologieën. Het tempo van de veroudering van kennis zal nooit zo hoog zijn als in de huidige IT-markt, waar het tempo van de innovatie hoog is en het aanbod van intellectuele diensten de vraag ver overtreft. Klanten hebben nu een keuze, en ze zullen snel voor de beste gaan.

Door Pierre-Nicolas Schwab Pierre-Nicolas is de directeur van de marketing agentschap IntoTheMinds. Hij heeft speciaal interesse voor e-commerce, retail, HoReCa en supply-chain projecten. Hij is ook een onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel en werkt ook als coach voor meerde publieke organisaties. Hij verwelkomt Linkedin uitnodigingen : gelieve gewoon een paar woorden toe te voegen en uit te leggen waarom U wilt connecteren.