Thuiswerken: spijbelen werknemers? [Onderzoek]

Sinds de democratisering van thuiswerk na de gezondheidscrisis stellen veel bedrijven zich vragen over de concrete effecten op productiviteit, innovatie en vooral over hoe werknemers hun activiteiten rapporteren. Want achter het beeld van de autonome thuiswerker schuilt een meer genuanceerde realiteit. Tussen ineffectieve controle, registratie van niet-gewerkte uren en versoepelde professionele verplichtingen, hoe kan de striktheid van de praktijken van thuiswerkers worden gegarandeerd?

Volgend op onze enquête over Generatie Z, richtten we ons op een ander aspect van de wereld van Human Resources: thuiswerk. We wilden begrijpen in hoeverre de registratie van gewerkte uren in thuiswerk de realiteit weerspiegelt. Wat zijn de verschillen tussen generaties? Welke werktijdcontroles zijn het meest effectief? Onze analyse belicht tegenstellingen die ons uitnodigen om het begrip controle in de context van afstandswerk te heroverwegen. U kunt onze volledige studie aan het einde van dit artikel downloaden.

Contacteer ons voor uw HR-studies

Controlemiddelen en zelfevaluatie

Over het algemeen, wanneer een controle van de gewerkte uren in thuiswerk wordt ingevoerd in bedrijven, gebeurt dit via software of een mobiele applicatie waarop de werknemer zijn uren moet registreren. Let wel op dat in meer dan een derde van de gevallen geen vorm van controle wordt geïmplementeerd. Werknemers hebben dus geen registraties om aan hun werkgever te leveren. Wat de verschillen tussen generaties betreft, blijkt Generatie Z het meest gecontroleerd te worden, via software of een mobiele applicatie.

We kunnen ons afvragen met hoeveel striktheid een thuiswerker de neiging heeft om te zorgen dat de registratie van werktijd correct is. Met andere woorden, in hoeverre zal het aantal uren dat hij meldt op controlemiddelen overeenkomen met de realiteit van de uren die hij die dag heeft gewerkt? Het is interessant vast te stellen dat millennials het vaakst menen zeer strikt te zijn op dit punt.

Meer dan de helft van onze respondenten (52%) werkt 2 tot 3 dagen per week thuis (cijfer op de y-as van de grafiek hierboven). Ze behoren tot een categorie die we “gematigde thuiswerkers” zouden kunnen noemen. We merken echter op dat, in het algemeen, het aantal dagen thuiswerk geen invloed heeft op de zelfbeoordeling van de werknemers over hun eigen striktheid in het registreren van uren. De enige uitzondering zijn de werknemers die zeer vaak thuiswerken (4 dagen per week). Deze, in tegenstelling tot anderen en zelfs vergeleken met voltijdse thuiswerkers (5 dagen per week), melden slechts “redelijk strikt” te zijn. Hetzelfde geldt voor de verplichtingen inzake werktijd. Het zijn opnieuw deze zeer regelmatige thuiswerkers die minder geneigd zijn deze na te leven, terwijl voltijdse thuiswerkers dit even goed doen als anderen.

De vraag kan ook vanuit de omgekeerde hoek worden benaderd, door thuiswerkers te vragen hoe vaak ze uren melden die hoger zijn dan die ze daadwerkelijk hebben gewerkt. De resultaten zijn opvallend: 37% van de millennials en 31% van Generatie Z erkennen dat deze praktijk frequent is. Tegelijkertijd geeft bijna een derde van de millennials (31,62%) en Generatie Z (32,93%) toe dat hun meldingen altijd vervalst zijn. Deze bekentenissen spreken de eerder gerapporteerde striktheid van deze groepen direct tegen.

De redenen waarom thuiswerkers bewust valse meldingen maken over hun werktijden zijn divers. Persoonlijke verplichtingen en familiale zaken staan bovenaan de lijst, gevolgd door het recupereren van niet-betaalde uren. We zien geen grote generatieverschillen. We merken echter een licht hoger percentage bij vrouwen voor deze twee belangrijkste redenen.

Geen van de overwogen controlemethoden is streng genoeg om te verhinderen dat thuiswerkers meer uren melden dan ze daadwerkelijk hebben gewerkt.

Excel, app, software… niet genoeg om opgeblazen meldingen te stoppen!

Bijna een derde (30,77% tot 31,79%) van de werknemers die hun gewerkte uren in een Excel-lijst of via software moeten registreren, geeft toe dat ze altijd meer uren melden dan ze daadwerkelijk hebben gewerkt. Meer dan de helft van de werknemers die hun uren via een applicatie registreren, meldt vaak een hoger aantal uren. Het blijkt dat geen van de overwogen controlemethoden streng genoeg is om te verhinderen dat thuiswerkers meer uren melden dan ze daadwerkelijk hebben gewerkt.

Toch melden, zoals we zojuist hebben gezien, de respondenten overwegend strikt of zeer strikt te zijn in de juiste registratie van werktijd. Tegelijkertijd geven ze toe extra uren frequent te melden. Dit verschil roept een essentiële vraag op: worden de werkuren werkelijk met voldoende striktheid geregistreerd of blijft de neiging om deze meldingen te manipuleren toch dominant? Een paradox die aantoont dat de betrouwbaarheid van geregistreerde uren verder onderzoek verdient.

Contacteer het IntoTheMinds-kantoor voor uw studies

Wat met Generatie Z?

Generatie Z onderscheidt zich door vaker persoonlijke zaken te beheren tijdens thuiswerk. Deze praktijk is eerder zeldzaam en occasioneel voor Generatie X.

Deze jongere thuiswerkers, geboren vanaf 1997, geven ook vaker toe dat ze hun werktijdverplichtingen niet naleven wanneer ze thuiswerken. Samen met millennials stellen ze bovendien meer pauzes te nemen tijdens thuiswerk dan wanneer ze op kantoor zijn.

Daarentegen overtreft Generatie Z hun directe ouderen duidelijk in de tijd die ze besteden aan het raadplegen van sociale media tijdens de werktijd in thuiswerk, wat meer is dan de tijd die ze aan deze activiteit besteden wanneer ze op kantoor zijn.

Waar Generatie Z hun directe ouderen overtreft, is in de tijd die ze besteden aan het raadplegen van sociale media tijdens de werktijd in thuiswerk

Profiel van respondenten: relevantie van babyboomers

Hoewel onze analyses een generatieverdeling van respondenten voor het hele vragenlijst bevatten, hebben we ervoor gekozen om babyboomers (61 tot 79 jaar) uit onze interpretaties te sluiten vanwege hun zeer lage aanwezigheid in onze steekproef (4,23%). Een groep zoals deze, die steeds dichter bij de pensioenleeftijd komt, is niet langer relevant om te vergelijken met de volgende generaties wat betreft hun gedrag in thuiswerk.

Millennials zijn daarentegen het meest vertegenwoordigd in onze steekproef (39,95%), gevolgd door Generatie X (31,73%). Generatie Z vertegenwoordigt alleen al bijna een kwart van onze steekproef (24,09%).

Intensief werk, vage meldingen: een nieuwe norm?

De beoordeling door thuiswerkers van hun productiviteit in vergelijking met kantoorwerk is duidelijk positief. Over alle generaties heen merkt de overgrote meerderheid van de respondenten dat hun productiviteit hoger is bij thuiswerk dan die zou zijn in persoon.

Op dezelfde manier melden thuiswerkers (vooral millennials) dat ze intenser werken tijdens thuiswerk dan op kantoor. Vermindert dit gevoel van productiviteit de neiging om niet-gewerkte uren te melden? Of zijn valse meldingen juist het resultaat van de meest efficiënte thuiswerkers, die meer in minder tijd kunnen doen en daardoor meer geneigd zijn om periodes van inactiviteit te verbergen? Onze resultaten wijzen op de tweede optie, aangezien het juist de profielen zijn die zichzelf als de meest productief beschouwen, die ook erkennen extra thuiswerkuren te melden.

Nu thuiswerk duurzaam deel uitmaakt van onze organisatiemodellen, wordt het essentieel om de betrouwbaarheid van de tools voor het opvolgen van de werktijd in thuiswerk te bevragen en, breder, de vormen die controle kan aannemen in een context van afstandswerk. Het gaat minder om het versterken van toezicht en meer om het heruitvinden van de voorwaarden voor wederzijds engagement gebaseerd op vertrouwen en gedeelde verantwoordelijkheid.