Dankzij AI een rijkere bezoekerservaring op de Alechinsky-tentoonstelling

Dankzij AI een rijkere bezoekerservaring op de Alechinsky-tentoonstelling

Omdat de cultuur erg zwaar getroffen is door de Covid-crisis is het belangrijker dan ooit om bezoekers aan zich te binden. Ik stelde al verschillende manieren voor om na te denken over het verbeteren van de klantenervaring in musea. Vandaag wil ik u laten kennismaken met een initiatief van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van Brussel.

Er is  zopas een tentoonstelling geopend over de Belgische kunstenaar Pierre Alechinsky, waarin u een zeer mooi overzicht krijgt van zijn overvloed aan werken. Bij deze gelegenheid kan de bezoeker via een interactief apparaat dat gebruik maakt van artificiële intelligentie een tekening maken op een aanraakscherm en live zien welke van Alechinsky’s werken het dichtst in de buurt komen.

Het prototype werd ontwikkeld door de afdeling Numediart (Engelse site) van de Universiteit van Bergen in België. De directeur, Thierry Dutoit, licht hieronder de ontstaansgeschiedenis van het project en de technische aspecten ervan toe.

Alechinsky artificial intelligence NUMEDIART Institute

Het apparaat dat het Instituut NUMEDIART ontwierp voor de tentoonstelling over Alechinsky in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel


Hoe is de samenwerking met de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten tot stand gekomen?

Thierry Dutoit: Bij UMONS werken we al heel wat jaren aan het gebruik van kunstmatige intelligentie voor museumtentoonstellingen. Wij werkten onder meer uitgebreid samen met de musea van Bergen voor Mons2015 (Europese culturele hoofdstad in 2015).

In het kader van een Europees onderzoeksproject (i-MOTION), waarin we samenwerkten met de Universiteit van Bazel, onderzochten we de mogelijkheden van AI om zeer snel een bepaalde video (één minuut) op te zoeken in een grote videodatabase (enkele honderden uren). Dat is een aanzienlijk probleem voor documentair onderzoek.

Wij hebben geprobeerd dit probleem op te lossen door de gebruiker de mogelijkheid te bieden een scène uit de video te tekenen, en vervolgens van AI gebruik te maken om videoclips te vinden die op de gemaakte schets ‘lijken’. We behaalden al heel snel betere resultaten dan hoe mensen het ervanaf brengen , en in 2017 wonnen we met ons systeem een internationale wedstrijd.

We beseften al snel dat dezelfde techniek kon worden gebruikt om beelden op te zoeken… We hadden het idee al uitgeprobeerd tijdens een museumnacht in de Artothèque (Mons). Toen Karine Lasaracina (MRBAB), die op zoek was naar een systeem om de bezoeker bij het museumproces te betrekken, in december contact met ons opnam, stelden wij voor onze oplossing aan te passen aan de werken van Alechinsky.

artificial intelligence alechinsky numediart

De bezoeker wordt uitgenodigd om op de linkerkant van het aanraakscherm een tekening te maken. Aan de rechterkant worden de werken van Alechinsky in real time getoond.

Waaruit bestaat de bijdrage van het apparaat aan de bezoekerservaring?

Thierry Dutoit: Het idee om te interageren met de bezoeker is een beroep te doen op zijn herinnering aan de tentoonstelling. Wij vragen hem een werk te tekenen dat hij zich herinnert, om te zien of AI in staat is zijn schets te begrijpen en te vergelijken met het oorspronkelijke werk. Ook het vermogen van de bezoeker om een schets te maken wordt dus op de proef gesteld. Omdat het apparaat niet één enkel werk (datgene dat volgens de AI het dichtst in de buurt ligt), maar wel vijftien gelijksoortige werken teruggeeft, wordt de bezoeker uitgenodigd zich af te vragen wat het picturale verband tussen deze werken is.


Hoe werkt het systeem?

Thierry Dutoit: Het apparaat bestaat uit een groot aanraakscherm dat is verbonden met een computer en zo een AI opstart die speciaal voor de tentoonstelling werd ontwikkeld. Zodra de gebruiker zijn eerste schets maakt, begint het systeem werken voor te stellen, en de voorstellen worden verfijnd naarmate de tekening wordt voltooid. Voor dit soort gebruik was het belangrijk dat het hele systeem zeer snel kon reageren.

intelligence artificielle alechinsky numediart

Zodra de bezoeker een paar vormen op het scherm heeft getekend, worden de meest nabije werken van Alechinsky voorgesteld en kunnen ze worden bekeken.

Wat waren de technische moeilijkheden waarmee u te maken had?

Thierry Dutoit: We moesten de AI alle gescande werken van de schilder laten “verteren”.

Omdat het systeem in een onbeheerde museumomgeving wordt gebruikt, moest het systeem zo worden geconfigureerd dat de toepassing niet gemakkelijk kon worden gekraakt of het gebruik van de computer niet makkelijk kon worden overgenomen door een hacker.

Tenslotte moest het systeem bestand zijn tegen stroomstoringen: de computer detecteert automatisch stroomstoringen en start zichzelf opnieuw op (zonder menselijke tussenkomst) indien dit binnen de openingsuren van het museum gebeurt.


Geplaatst in Data en IT.