Geopolitiek 2025: een overeenkomst tussen China en de VS kan alles veranderen

In 2022 voorzag ik een 6-fasescenario voor het einde van Europa. Hoewel het politieke Europa officieel nog bestaat, verkeert het economische Europa in een staat van bijna volledige stilstand. Ik moet vaststellen dat het scenario dat ik eerder had voorspeld, verrassend dicht bij de werkelijkheid ligt, ook al voltrekken de ontwikkelingen zich langzamer dan verwacht. Begin 2025 lijkt het een goed moment om de geopolitieke dynamiek opnieuw onder de loep te nemen en te onderzoeken wat de nabije toekomst ons zal brengen.

China: is een overeenkomst met de Verenigde Staten mogelijk?

Trump kwam aan de macht met China als een van zijn belangrijkste handelsdoelen, iets wat hij al vóór zijn inauguratie duidelijk maakte. Maar biedt deze harde opstelling tegenover de economische belangen van China president Trump niet juist onderhandelingsmacht? Er zijn twee prioritaire kwesties die moeten worden opgelost:

• Het Amerikaanse handelstekort dat Trump woedend maakt
• De oorlog in Oekraïne, die de Amerikaanse belastingbetaler miljarden kost en die Trump vastbesloten is in recordtijd te beëindigen

Kiezers wachten daarom op een oplossing voor deze 2 punten en die zou kunnen komen van een overeenkomst met China. Trump denkt alleen in termen van ‘deals’ en de huidige situatie geeft hem de kans om er een te sluiten: steun van China om de oorlog in Oekraïne te beëindigen in ruil voor een verlaging (of afschaffing?) van de douanerechten.

Deze deal zou een strategische meesterzet zijn, aangezien het China de kans biedt om zijn productiemachine nieuw leven in te blazen. Momenteel kampt deze met problemen, en de Chinese middenklasse lijdt daaronder. Hierdoor zouden Chinese producten Europa kunnen overspoelen, iets wat Trump ongetwijfeld toejuicht. Bovendien zou de wereldwijde olieconsumptie weer toenemen, wat goed nieuws is voor Amerikaanse olieproducenten die hun productie kunnen opschroeven.

De vraag blijft echter wat de Chinese president zal doen. Zal hij echt druk uitoefenen op Rusland om tot vrede te dwingen? Of zal hij alleen de schijn ophouden door Rusland via Noord-Korea van wapens te voorzien?

Door te streven naar een ‘deal’ over Groenland en Canada, bekrachtigt Trump indirect de multipolaire beschavingsvisie van de Russen en de Chinezen.

Verenigde Staten: ongekende expansionistische ambities

De expansionistische ambities van de Verenigde Staten zijn van tweeërlei aard:

• Geografisch
• Ideologisch

Met zijn streven naar (opnieuw) een ‘deal’ over Groenland en Canada bevestigt Trump indirect de multipolaire beschavingsvisie van Rusland en China. Trump richt zijn inspanningen op een controleerbare invloedsfeer dicht bij huis. Het idee om de Amerikaanse visie wereldwijd, ver weg van de Verenigde Staten, te verdedigen, is verlaten. De focus ligt nu op Noord-Amerika (en mogelijk Midden-Amerika). De wereld raakt opnieuw verdeeld, terwijl Europa klem komt te zitten tussen onstuitbare krachten.

Europa in crisis en verval

Tegelijkertijd wordt Europa geconfronteerd met zijn wereldwijde ondergang. Het telt niet meer mee. Niet politiek, niet technologisch, niet economisch:

• Politiek gezien speelt Europa nauwelijks nog een rol van betekenis. Het continent is afhankelijk van zijn schuldeisers in het Midden-Oosten, zoals Qatar, en is gedegradeerd tot symbolische gebaren, zoals het begroeten van de nieuwe ex-terroristenleider van Syrië (bij wijze van spreken voor de Duitse minister). Het idee van een verenigd Europa wordt verder uitgehold door schandalen rondom corruptie en machtsmisbruik binnen het Europees Parlement en de Commissie, waarbij opnieuw de invloed van Qatar een grote rol speelt. Inmenging is aan de orde van de dag, en de toetreding van Musk tot de Amerikaanse regering werpt een nieuwe, zorgwekkende schaduw over de geopolitieke balans.
• Technologisch gezien telt Europa niet meer mee. Technologische innovatie is te ingewikkeld geworden. Volgens de WIPO zal Azië in 2022 bijna 7 keer zoveel patenten hebben aangevraagd als Europa, en de Verenigde Staten 2 keer zoveel.
• Economisch gezien bevindt de Europese industrie zich op een neerwaartse spiraal, terwijl het moreel van bedrijfsleiders op een dieptepunt staat. De energieprijzen zijn 50% hoger dan aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, wat de de-industrialisatie van het continent verder in de hand werkt. En dan hebben we het nog niet eens over de gedwongen ecologische transitie, waardoor de economische druk alleen maar toeneemt. Ratingbureaus hebben de kredietwaardigheid van Frankrijk al verlaagd, en dit lijkt slechts het begin van een bredere trend. Tot slot bezwijkt Europa onder de regelgeving die de productiviteit belemmert. De belangrijkste economische motoren, Duitsland en Frankrijk, moeten hun economisch model veranderen of het risico lopen in een diepe crisis weg te zinken.

Om het van binnenuit te ervaren, zou ik zeggen dat de progressieve technocratie waarin Europa leeft steeds meer op een Sovjetbureaucratie begint te lijken. Het is een inefficiënte ‘gasfabriek’ geworden. Het heeft een ecosysteem ontwikkeld dat activiteiten reguleert en inkomsten overhevelt voor eigen gewin. De ideologie van dit ecosysteem is anti-industrieel en heeft alle ambities voor macht opgegeven. Tijdens de oorlog in Oekraïne heeft de EU aan de wereld laten zien dat zij niet meer is dan een ‘non-macht’.

Rusland: het begin van het einde

Zoals bekend koestert Poetin dromen van grootsheid en nostalgie naar de dagen van de USSR. Zijn ambitie leidde hem ertoe een aanval te lanceren op wat hij dacht een gemakkelijke prooi te zijn. Maar niets verliep zoals hij had verwacht. De Russische economie lijdt zwaar onder de gevolgen, en de oplopende inflatie kan niet langer worden gecompenseerd door loonsverhogingen.

Rusland is een pariastaat geworden en heeft zijn gezicht in het Oosten verloren. De Chinezen en Turken liggen op de loer, net als de Amerikanen. Elk van hen wil Rusland beroven van zijn energie- en mineraalbronnen. We moeten ons realiseren dat Rusland, met zijn uitgestrekte grondgebied en rijke reserves, een kip is die gouden eieren legt voor iedereen die ze in handen kan krijgen. We kunnen daarom zeggen dat Rusland zijn zwakte heeft laten zien en de appetijt heeft opgewekt van landen die de zwaartepunten van de volgende wereldorde zijn of hopen te worden.

Het is slechts een kwestie van tijd voordat het Rusland van Poetin instort. De zware impact van sancties, het volledig stopzetten van gasleveringen aan Europa en de extreem lage olieprijzen drukken zwaar op de Russische economie. Zelfs het beëindigen van de oorlog zal geen herstel brengen. Met een inflatie van 20% die particuliere investeerders afschrikt en een demografische crisis die haar dieptepunt bereikt, verkeert Rusland in een uitzichtloze situatie.

Als er een ‘deal’ wordt gesloten tussen China en de Verenigde Staten, staat Rusland voor grote verliezen. Ongeacht het scenario zal Rusland blijven verzwakken, waardoor het een steeds gemakkelijkere prooi wordt.