In een studie uit juli 2023 worden de kosten van de hittegolf geschat op 0,6 punten van het wereldwijde BBP. Tegen de achtergrond van de opwarming van de aarde geef ik in dit artikel een overzicht van enkele statistieken uit het rapport en de waarschijnlijke vooruitzichten op het vlak van groei. Op lange termijn kunnen hittegolven leiden tot een economische uitsluiting van hele regio’s.
7 statistieken over de impact van de hittegolf op de groei
- 0,6 punten van het BBP: de kosten van de hittegolf in de Verenigde Staten, Europa en Azië
- 40%: verminderd vermogen om lichamelijk werk uit te voeren bij 32°C (90°F).
- 0,9 punten van het BBP: verlies voor Griekenland na 35 dagen temperaturen van meer dan 32°C.
- 2,2%: daling van de totale werktijd als gevolg van hittestress.
- 470 miljard uur: verloren werkuren in 2021 door de hitte.
- 7%: potentiële vermindering van de bbp-groei bij een grote ramp.
- 100 miljard dollar: het jaarlijkse verlies dat president Biden aanhaalt als gevolg van extreme hitte in de Verenigde Staten.
Iedereen heeft intussen wel gehoor dat de zomer van 2023 opnieuw werd gekenmerkt door uitzonderlijke hittegolven. Valencia (Spanje) brak zijn absolute temperatuurrecord met 3 graden, in Arizona sterven cactussen af omdat de nachttemperaturen te hoog zijn, en juli was de heetste maand ooit gemeten op aarde. Deze hittegolven hebben gevolgen voor de mens en dus ook voor bedrijven. Hoge temperaturen hebben een economische kostprijs waar rekening mee gehouden moet worden. Met een toenemend aantal hittegolven in juli en augustus wordt de bedrijfsactiviteit nu ook na de zomervakantie negatief beïnvloed.
Overmatige hitte vermindert de productiviteit
Het is een feit dat hittegolven zorgen voor productiviteitsverlies. We hebben het allemaal wel eens meegemaakt. Maar door almaar meer hittegolven lijkt het bijna alsof er een systematische dalende productiviteit ontstaat.
Laten we enkele cijfers bekijken:
- Het vermogen om lichamelijk werk te verrichten neemt met ongeveer 40% af wanneer de temperatuur 32°C bereikt
- Wanneer de temperatuur stijgt tot 38°C, daalt de productiviteit met 2/3
Een studie gepubliceerd in Nature toont aan dat Europa 3 tot 4 keer sneller opwarmt dan andere regio’s op dezelfde breedtegraden. Het onderzoek wijst de straalstroom aan als een waarschijnlijke oorzaak van deze versnelde opwarming. In Europa lopen vooral Griekenland en Spanje gevaar. De impact op hun BBP wordt geschat op respectievelijk -1 en -0,9 punten groei. Wereldwijd zal naar schatting 2,2% van de werkuren verloren gaan door overmatige hitte.
Dit roept natuurlijk de vraag op om de arbeidsomstandigheden aan te passen.
De begrippen arbeider en klimaatvluchteling raken geleidelijk aan met elkaar verweven.
Hoe bedrijven zich kunnen aanpassen aan de hittegolf
Er zijn verschillende mogelijke benaderingen: organisatorisch, technologisch en infrastructureel.
Interne organisatie
Een aanpassing van de werktijden is de meest eenvoudige oplossing. Tijdens hittegolven ’s ochtends vroeger beginnen werken. Meer in het algemeen roepen de hittegolven in de zomer de vraag op om de diensten over het hele jaar te verdelen. In de toekomst kan het zinvol zijn om te overwegen om de werktijden het hele jaar door te verdelen in plaats van per maand. Dit zou het voordeel hebben dat de werklast wordt verplaatst wanneer de weersomstandigheden gunstiger zijn, d.w.z. buiten de zomermaanden.
Technologie
Airconditioning is natuurlijk de voor de hand liggende technologische oplossing. Maar het massale gebruik ervan heeft ook een impact op het elektriciteitsverbruik en dus op de opwarming van de aarde, aangezien de energiemix grotendeels gedomineerd wordt door fossiele brandstoffen. Dat leidt dus naar een echte paradox.
Infrastructuur
Deze laatste maatregel is ingewikkelder om uit te voeren. Het gaat om maatregelen die zowel betrekking op stadsplanning als op de architectuur van gebouwen. Het “vergroenen” van zowel gebouwen als stedelijke ruimten is bijvoorbeeld een maatregel waarvan de effectiviteit goed is bewezen.
Wat de gebouwen zelf betreft, zijn isolatie en passieve koeling ook aandachtspunten. Ironisch genoeg is het tijdens deze hittegolven dat we de voordelen zien van bepaalde oude bouwtechnieken zoals badgirs (zie video hieronder), die al sinds de 8e eeuw in Iran worden gebruikt. Dit zijn “koeltorens” die de wind opvangen en door het gebouw laten circuleren.
Conclusie: naar gebieden van economische uitsluiting
Dit onderzoek werpt de vraag op naar de toekomst van bepaalde regio’s. Door de economische gevolgen van overmatige hitte in cijfers uit te drukken, wordt duidelijk dat sommige regio’s hun productiviteit en dus hun aantrekkelijkheid zullen zien dalen. Andere regio’s daarentegen zouden aantrekkelijker kunnen worden, omdat de leefomstandigheden er gunstiger zijn. Het concept van arbeider en dan van klimaatvluchteling raakt geleidelijk aan met elkaar verweven.
In Europa wordt bijvoorbeeld geschat dat er elk jaar 0,61 dagen van hittegolf bij zullen komen. Bepaalde geografische gebieden in Griekenland, Italië en Spanje zouden in de verdrukking kunnen komen. Bedrijven zouden door twee factoren gedwongen worden om deze regio’s te verlaten:
- concurrentievermogen : als hitte de productiviteit van bedrijven te veel aantast, zullen ze moeten verhuizen om concurrerend te blijven
- juridisch : de risico’s van klimaatverandering in het algemeen en hittegolven in het bijzonder (bijvoorbeeld branden) leiden er nu al toe dat verzekeringsmaatschappijen zich uit bepaalde regio’s terugtrekken. Zonder dekking voor hun risico’s zullen bedrijven ook gedwongen worden om te vertrekken.
Op de lange termijn zullen hele geografische gebieden economische “nomanlands” worden. Op de middellange termijn zullen regeringen moeten ingrijpen om hun gebieden aantrekkelijk te houden ondanks minder dan optimale leefomstandigheden het hele jaar door. Dubai is al een goed voorbeeld van deze economische kunstmatige belastingverlaging: deze microstaat gebruikt zijn fiscale aantrekkingskracht voor bedrijven en particulieren ten opzichte van een klimaat dat objectief gezien onhoudbaar is.
Het probleem is dat het geval van Dubai alleenstaand is. Dubai kan het zich veroorloven om zijn kleine grondgebied leefbaar te maken dankzij de oliemeevaller. Het koopt zijn “koeling”, iets wat andere staten niet zullen kunnen doen. Italië, Spanje en Griekenland zullen niet in staat zijn om al hun meest zuidelijke gebieden te koelen. Hun financiën laten dat niet toe. Ze zullen tijdelijk de plaats innemen van verzekeraars die zullen weigeren om de risico’s te dekken, door na een bittere strijd met de Europese Commissie financiële prikkels te bieden. Maar uiteindelijk, wanneer de schatkist leeg is, zal er geen andere keuze zijn dan al deze hulp los te laten en deze gebieden aan hun lot over te laten. Meer dan ooit zal Europa een in tweeën gedeeld continent worden: het Noorden, dat min of meer welvarend zal blijven, en het Zuiden, met zijn onzekere toekomst.
Posted in Onderzoek, Recherche.
