20 maart 2019 1721 woorden, 7 min. gelezen Laatste update : 9 maart 2023

Kunstmatige intelligentie: partner of vervanger in kunst?

Door Pierre-Nicolas Schwab Gepromoveerd in marketing, directeur van IntoTheMinds
Veel platforms maken tegenwoordig gebruik van kunstmatige intelligentie om hun gebruikers gepersonaliseerde aanbevelingen aan te bieden – dit gebeurt bij Netflix, Spotify, of ook de start-up Le Styliste, die we onlangs op deze blog bespraken. Tegenwoordig gaan AI’s echter verder […]

Veel platforms maken tegenwoordig gebruik van kunstmatige intelligentie om hun gebruikers gepersonaliseerde aanbevelingen aan te bieden – dit gebeurt bij Netflix, Spotify, of ook de start-up Le Styliste, die we onlangs op deze blog bespraken. Tegenwoordig gaan AI’s echter verder dan alleen maar analyses en voorstellen doen, ze worden ook gebruikt om inhoud te creëren en te helpen creëren, ook artistieke inhoud.

Nadat we eerder al de superioriteit van kunstmatige intelligentie over de mens in spellen en games behandelden, komen we in dit artikel terug op de vooruitgang in de creatie van muziek, schilderijen en literaire werken door kunstmatige intelligenties.

Neem contact met ons op voor uw B2B-marktonderzoek

Samenvatting

  1. Belangrijkste stappen tussen AI en artistieke creatie
  2. Muziek gemaakt door AI’s
  3. Veiling van een schilderij gemaakt door een AI
  4. Invloed van AI’s op de literatuur

De belangrijkste stappen van artistieke creaties via AI

Muziek gemaakt door AI’s

Frank Madlener, hoofd van het IRCAM (Institut de Recherche et Coordination Acoustique/Musique) onderzoekt al 50 jaar het perfecte evenwicht tussen machine en mens op het vlak van musicologie. Sinds 1980 zijn IRCAM-onderzoekers in staat om AI’s zo te formatteren dat ze “als” grote componisten stukken creëren die zijn gebaseerd op terugkerende “patronen” in hun muzikale werken. Menselijk ingrijpen is echter altijd noodzakelijk geweest om een stuk te realiseren en te finaliseren. De ambitie hier gaat om het ontdekken. Het is inderdaad niet de bedoeling dat kunstmatige intelligentie de plaats van de componist inneemt, maar wel hem in staat stelt nieuwe creatieve horizonten te verkennen.

In 2012 integreerde de onderzoeker François Pachet in de AI “Flow Machines” ongeveer 13.000 muziekstukken, waarvan de noten, akkoorden, melodieën, ritmes, enz. door de AI worden geanalyseerd om zo muziekstatistieken kunnen genereren. Ook hier is de achterliggende gedachte om componisten tijdens hun creatieve processen met succes nieuwe alternatieven aan te bieden door hen toegang te geven tot een database van akkoorden, harmonieën en melodieën die breder is dan hun eigen database.

In 2016 brachten wetenschappers van het SONY CSL Research Laboratory de eerste muziek van kunstmatige intelligentie uit: Daddy’s Car geïnspireerd op de stijl van The Beatles.

Het is alleszins duidelijk, en specialisten zijn het daarover eens, dat machines, computers en AI’s wel degelijk – muzikale, literaire of andere – inhoud kunnen creëren, maar dat ze geen gerechtvaardigde betekenis kunnen geven aan hun creatie. Ondanks het feit dat hun prestaties van hoge kwaliteit zijn, zijn ze zich niet bewust van de belangstelling die het publiek ervoor kan hebben.

De AI’s van morgen zullen nog niet in staat zijn om de zomerhit van het jaar te maken. Maar de gecreëerde geluiden zijn wel al heel bruikbaar als achtergrond bij video’s of om in wachtruimtes de traditionele muzak,  die we allemaal verschrikkelijk vinden, te vervangen.

In 2018 lanceerde het collectief Skygge het album Hello World, een opzienbarende coproductie tussen muzikanten en AI. Die laatste slaagde erin om de partituur van een stuk in zijn geheel te maken. De uiteindelijke validatie bleef echter bij de muzikanten.

Meer recent, begin februari 2019, onthulde het Chinese bedrijf Huawei de laatste creatie van een “in-house” AI: de voltooiing van de 8e Symfonie van Franz Schubert, een werk dat sinds 1822 onafgewerkt bleef. De finale wordt gespeeld door een orkest, maar werd bedacht door een kunstmatige intelligentie. Deze laatste analyseerde de eerste delen van de symfonie om zo de finale te kunnen schrijven.

Verschillende projecten en initiatieven verbinden muziek en kunstmatige intelligentie: Melodrive (Engels) in Berlijn is een AI die live en in real time originele muziek componeert. In Londen biedt het initiatief achter de oprichting van het AI Jukedeck (Engels) websitegebruikers de mogelijkheid hun eigen geluid te creëren door simpelweg informatie te geven over het soort muziek dat ze willen: toon, tempo, instrumenten en lengte van het stuk, en dit zonder copyright.

Bij dit laatste stelt zich de vraag van auteursrecht en copyright. Mag een AI daarvan profiteren? Hebben kunstenaars die met AI werken nog steeds dezelfde rechten als voorheen?

In Australië is een ander project van start gegaan: Popgun, een Australische start-up, leert een AI piano spelen zoals een kind dat zou doen: door ervaren pianisten te observeren, regelmatig te spelen en zo stapsgewijs vooruit te gaan. De ultieme ambitie van het bedrijf is dat de AI een professionele pianist live zou kunnen begeleiden.

computer ordinateur banner

AI schildert….. en verkoopt op een veiling

Lang voordat de eerste realistische schilderijen door kunstmatige intelligentie werden gemaakt, heeft een AI in 2016 de stijl van Rembrandt gekopieerd en een schilderij gemaakt met de titel The Next Rembrandt, waarin de codes van de kunstenaar tot in de kleinste details zijn weergegeven.

Maar het indrukwekkendste vond eind 2018 plaats. In oktober werd bij Christies een zeer bijzondere veiling gehouden. Tussen werken van onder meer Andy Warhol bevond zich een nieuw doek, gemaakt door kunstmatige intelligentie. Dit schilderij, met als titel Edmond de Belamy, geschat tussen de $ 7.000 en $ 10.000 en met een handtekening die uit niets anders bestaat dan de wiskundige formule van het algoritme in kwestie, werd uiteindelijk verkocht voor $ 432.500.

De AI, gemaakt door Obvious, een Frans collectief, werkt via de GAN-methode (Generative Adversarial Network), die het gebruik van twee verschillende algoritmes combineert. Het eerste algoritme is gericht op het maken van schilderijen geïnspireerd op bestaande werken. Het tweede focust op de herkenning van werken om te bepalen of ze het resultaat zijn van een menselijke kunstenaar of van kunstmatige intelligentie. Het doel is dat op lange termijn de tabel gegenereerd door het eerste algoritme erin zal slagen het tweede algoritme te misleiden. Zo konden de schilderijen van de familie Edmond de Belamy en de familie Belamy door Obvious als volwaardige kunstwerken worden beschouwd. De achterliggende gedachte is dat het grote publiek het werk waardeert.

Natuurlijk wakkert deze veiling het debat aan: kunnen we een schilderij van kunstmatige intelligentie echt als kunst beschouwen?

We komen hier terug op onze eerdere analyse: machines, en in het bijzonder AI’s, kunnen wel creëren, maar kunnen geen zin geven  aan hun prestaties.

Begin 2019 ging verder met de integratie van AI’s in de kunstwereld met de verkoop van de door Mario Klingemann ontworpen installatie Memories of Passersby 1  voor £ 40.000. Het gaat om twee schermen met portretten ontworpen door een AI. De getoonde portretten worden in real time gegenereerd door kunstmatige intelligentie. Het grote verschil met het portret van Edmond de Belamy is dat de installatie van Mario Klingemann geen één, maar zes GAN-systemen bevat. De machine integreert dus 6 keer meer kanalen dan die van het Franse collectief Obvious en werd ontwikkeld dankzij de analyse van talrijke schilderijen uit de 17e, 18e en 19e eeuw om de AI ertoe aan te zetten originele werken en portretten te maken.

De plaats van kunstmatige intelligentie in de literatuur

De werking van AI’s op het gebied van literatuur is vergelijkbaar met degene die werd ontwikkeld om AI’s te stimuleren tot het maken van muziek of afbeeldingen. De AI voedt zich met een immense stroom van kennis over literatuur door het analyseren van tal van werken uit één of meer stijlen, van de grote klassiekers tot werken die minder bekend zijn bij het grote publiek. Sommige onderzoekers laten AI’s zelfs taal- en taalvarianten analyseren.

Zo wordt het voor de AI mogelijk om een werk te maken door verschillende parameters te definiëren: een genre, een ruimte- en tijdkader, karakters, enz. In 2016 voerden Samuel R. Dowman van de Stanford University en Luke Vilnis van de Universiteit van Massachusetts Amherst een experiment uit waarbij aan een AI twee zinnen werden gegeven om er een gedicht mee te maken dat zin 1 met zin 2 verbindt. Het resultaat is verrassend (Engels bestand)

Ook in 2016: tijdens de Japanse literaire wedstrijd Nikkei Hoshi Schinichi zijn er op de 1450 auteurs die aan de wedstrijd deelnemen 11 robots. De roman The Day a Computer Writes a Novel, voor 20% geschreven door een AI, werd zeer goed onthaald door de wedstrijdjury en na de eerste ronde geselecteerd. Het team dat verantwoordelijk is voor dit project begon met het schrijven van de basis, de plot van de roman, alvorens het algoritme op te leiden en te voorzien van een groot aantal zinnen, zodat het een verhaal kon maken. Het enige probleem voor de juryleden is de beschrijving van het personage.

Op 19 mei 2017, verscheen op de Chinese literaire markt de eerste gedichtenbundel geschreven door kunstmatige intelligentie – een AI ontworpen door Microsoft. Deze bundel, getiteld Sunshine Misses Windows, werd uitgegeven door Cheers Publishing, een uitgeverij gevestigd in Beijing, China, en bevat 139 originele gedichten gemaakt door de AI.

In 2018 conceptualiseerde Ross Goodwin het werk dat wordt beschouwd als de eerste roman geschreven door kunstmatige intelligentie. Dat deed hij door een AI met camera, gps, microfoon en klok aan boord van een auto te nemen om gegevens te genereren die nodig zijn om de roman getiteld 1 the Road te ontwerpen; een duidelijk eerbetoon aan Jack Kerouac’s beroemde roman Sur la route.

Opnieuw stelt zich de vraag over de kwestie van gevoelens en emotionele expressie. Hoe kunnen we een sensatie beschrijven die we nog nooit eerder hebben meegemaakt? Dit is zeer moeilijk voor auteurs in het algemeen, vooral voor kunstmatige intelligenties die geen geweten hebben. Deze moeilijkheid, die momenteel onoverkomelijk is voor een AI, leidt tot zeer feitelijke literaire creaties die kunnen worden verbeterd door tussenkomst van mensen – auteurs of anderen. Bij het schrijven van een literair werk gaat AI nog niet in de richting van een sentimentele of emotioneel betrokken dimensie, maar beschrijft ze elementen op een zeer lineaire manier.

Hoewel veel theoretici geloven dat er nog een lange weg te gaan is voordat AI’s in staat zullen zijn om – vooral literaire – werken te maken die even complex, gedetailleerd en emotioneel betrokken zijn als die van mensen, zien zij nog steeds een kans voor auteurs om de structuur en kwaliteit van hun bronnen en de doeltreffendheid van hun verhalen te verbeteren. Een studie van het Future of Life Institute voorspelt dat AI’s in 2050 in staat zullen zijn een bestseller te schrijven.

De kunsten als geheel zijn uiterst subjectieve disciplines. Hierdoor kan de legitimiteit van een bepaalde muziek, schilderij of geschrift als artistieke creatie niet objectief worden bevestigd of ontkend. Sommigen zullen het werk in kwestie als artistiek beschouwen, anderen niet, of het nu een kwestie van smaak of acceptatie is.

Images : Shutterstock



Posted in Diverse.

Plaats uw mening

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *