Doorgaans hou ik niet van video’s die furore maken op YouTube (eigenlijk hou ik niet van de te pas en te onpas gebruikte term “furore” die totaal nietszeggend is). Toch zag ik er onlangs eentje die me echt wel boeide.
De video (zie hieronder) heeft op zichzelf alle emotionele ingrediënten om haar viraal te maken en ze is bovendoen erg goed gemaakt. Maar wat ik interessant vond, is de methodologie erachter. Want die is, zoals u zult zien, een sociologische ervaring waarvan de resultaten vragen oproepen.
De video begint met een toelichting, dan de voorbereiding van de ervaring, vervolgens de resultaten om te eindigen met een discussie erover. Deze video verplaatst de toeschouwer in het lichaam van een etnograaf. U bent degene die observeert, de getuige van een maatschappelijke situatie die iedereen kent en die tot reflexie uitnodigt.
Besluit
Deze video toont duidelijk aan dat het ons ontbreekt aan observatievaardigheden. We worden ongevoelig door het te grote aantal stimuli in onze leefwereld. Dat wordt overigens een ernstig probleem voor marketingspecialisten die de aandacht van potentiële klanten proberen te trekken. Maar dit hermetisch gedrag wordt eveneens veroorzaakt door de sociale druk. Zodra u de deur uitgaat, moet u zich anders gedragen. Er zijn normen en regels die u onbewust volgt: een daarvan is dat armen moeten genegeerd worden. Wij negeren mensen die op straat worden lastiggevallen: waarom zouden we dan aandacht moeten schenken aan de daklozen?
Naast emoties en gevoelens die deze video kan losmaken (en die na de video slechts 30 seconden blijven hangen, waarna iedereen naar zijn dagelijkse beslommeringen terugkeert), is de “echte” les voormij dat wij niet meer in staat zijn om te observeren. Wij kunnen ons niet gedragen als etnografen, wat op zijn beurt een obstakel is tot creatie en ondernemerschap. Want zonder observatie, zonder het verwonderd kunnen zijn, hoe is het nog mogelijk de “marktlacunes” te ontdekken, zoals KBC zei? Onze eigenschap om dingen te ontdekken is afgenomen; dat is een feit.
Deze video is dus vooral bestemd voor ondernemers voor wie het avontuur begint met het ontdekken van een opportuniteit die ze commercieel kunnen exploiteren.